مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران
سال شصت و ششم شماره 5 (پیاپی 89، امرداد 1387)

آنزیم سیکلو اکسیژناز از مهمترین آنزیم های مسیر سنتز پروستاگلاندین ها و پیدایش التهاب در بدن انسان است. در تازه ترین تحقیقات اثر تخریبی از انزیم سیکلو اکسیژناز- 2 بر سلول های عصبی مغز انسان دیده شده است به طوری که این آنزیم احتمالا در پاتوفیزیولوژی بعضی بیماری های عصبی نظیر اسکلروز متعدد (MS)، آلزایمر و پارکینسون نقش اساسی دارد.
در راستای اثبات هر چه بیشتر التهابی بودن بیماری پارکینسون در این تحقیق ابتدا جهت ایجاد مدل حیوانی بیماری پارکینسون اقدام به تخریب یک طرفه بخش متراکم هسته جسم سیاه شد و سپس به حیوانات تحت بررسی داروهای آسپیرین (مهارکننده غیر اختصاصی سیکلو اکسیژناز- 2) و سلکوکسیب (مهارکننده اختصاصی سیکلو کسیژناز- 2) با دوزهای 200 و 400 میلی گرم در ازای کیلوگرم از راه خوراکی تجویز کردیم و سفتی عضلانی آنها را در زمان های 0، 20، 40، 60، 90، 120، 180 و 240 دقیقه به روش مورپرروگو مورد ارزیابی قرارگرفت.
پس از ارزیابی داده ها مشخص شد که هر دو داروی به کار رفته قادر به کاهش سفتی عضلانی می باشند (05/0p<). اما مهارکننده اختصاصی سیکلو اکسیژناز- 2 (سلکوکسیب) بسیار موثرتر از آسپیرین قادر به کاهش سفتی عضلانی بود.
اطلاعات فارماکولوژیک این تحقیق، فرضیه استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی را به عنوان داروهای جدید و جایگزین در درمان بیماری پارکینسون تقویت می کند.

بیماری های عفونی از معضلات بهداشتی در تمام دنیا به ویژه جوامع در حال رشد بوده و تشخیص سریع عفونت و میکروارگانیسم عامل آن نقش عمده ای در درمان بیماران دارد. سیستم باکتک یک روش کشت سریع است.
در این مطالعه مشاهده ای- توصیفی با روش نمونه گیری مستمر و آسان 262 نمونه تهیه شده از مایعات استریل بیماران بستری در بخش های داخلی و اطفال بیمارستان رسول اکرم (ص) مورد بررسی قرار گرفت.
کشت 72 نمونه (5/27%) مثبت بود که 32 مورد (2/12%) فقط به روش باکتک و چهار مورد (5/1%) فقط به روش معمولی و 36 نمونه (7/13%) با هر دو روش مثبت بود که این اختلاف از نظر آماری معنی دار بود (003/0p=). مقایسه دو محیط بر حسب محل مثبت شدن نمونه در خون معنی دار بوده (02/0p=) ولی در مایعات دیگر معنی دار نبود. میزان کشت مثبت در مواردی که مصرف همزمان آنتی بیوتیک وجود داشته است در دو روش باکتک و معمولی متفاوت نشان داده شد (001/0p<). میانگین زمان مثبت شدن کشت در روش باکتک 88/5+5/17 ساعت و در روش معمول 98/13+36/62 ساعت بود. آلودگی در روش باکتک چهار مورد و در روش معمول دو مورد بود که اختلاف آماری بین آنها معنی دار نبود.
محیط کشت باکتک در جدا کردن میکروارگانیسم ها از مایعات استریل بدن به خصوص از خون موفق تر از روش معمولی بوده و در هنگام مصرف همزمان آنتی بیوتیک روش مناسب تری محسوب می شود همچنین قادر است در زمان کوتاه تری جداسازی ارگانیسم ها را انجام دهد. استفاده از این روش امکان تشخیص سریع و درست عامل عفونت را مقدور می سازد و زمان بستری در بیمارستان را کوتاه تر می کند

آدنوکارسینوم اندومتریوئید آندومتر از شایع ترین بدخیمی های دستگاه تناسلی خانم ها بوده که به دنبال یک سری تغییرات ژنتیکی به شکل فعال شدن انکوژن ها و از بین رفتن فعالیت ژن های ساپرس کننده تومور ایجاد می شود. در حال حاضر شایع ترین تغییر ژنتیکی در این کارسینوم موتاسیون در ژن PTEN بوده که در 83-50% از موارد دیده می شود.
تعداد 90 نمونه کورتاژ آندومتر شامل 30 آندومتر پرولیفراتیو، 30 نمونه انواع آندومتر هیپرپلاستیک و 30 کارسینوم آندومتریوئید انتخاب و رنگ آمیزی PTEN به روش ایمنو هیستوشیمی بر روی بلوک های پارافینی صورت گرفت و درصد رنگ پذیری به شکل نیمه کمی با دو Cut- point 10% و 50% بررسی گردید.
با در نظر گرفتن 10% cut-point از بین رفتن بروز PTEN 0%، 0%، 30%، 7/51% به ترتیب در فاز پرولیفراتیو، هیپرپلازی ساده، هیپرپلازی پیچیده و کارسینوم آندومتریوئید و در 50% CUT-POINT 0%، 5/3%، 30% و 2/55% به ترتیب در فاز پرولیفراتیو، هیپرپلازی ساده، هیپرپلازی پیچیده و کارسینوم آندومتریوئید دیده شد. همچنین با مقایسه عدم بروز PTEN در هیپرپلازی ساده و هیپرپلازی پیچیده بدون آتیپی تفاوت معنی دار به دست نیامد. علاوه بر این تفاوت معنی داری نیز بین هیپرپلازی پیچیده با آتیپی و کارسینوم آندومترئید دیده نشد. اما تفاوت آماری معنی داری بین عدم بروز PTEN در فاز پرولیفراتیو و کارسینوم آندومتر دیده شد.
بر اساس نتایج با عدم بروز ژن PTEN در کارسینوم اندومترئید و هیپرپلازی پیچیده با آتیپی، ارزیابی بروز PTEN به طریق ایمنوهیستوشیمی می تواند یک روش موثر در شناسایی فقدان این پروتئین در ضایعات مختلف باشد.

آسیب حاد ریوی یک ضایعه پاتولوژیک ریوی است که به دنبال عفونت، تروما، سوختگی و سپسیس بروز می کند. مدیاتورهای شیمیایی که به دنبال آسیب های بافتی رها می شوند موجب صدمه بافتی، اختلال ارگان ها و نارسایی تنفسی می شوند. درمان های متعددی شامل NAC، ویتامین E، دفروکسامین و آلوپورینول جهت کنترل و کاهش مدیاتورهای التهابی استفاده می شود که اثرات آنها تا حدودی در کنترل و بهبود علایم بیماری و کاهش سطح فاکتورهای التهابی ثابت شده است. NAC به عنوان آنتی اکسیدان عمل می کند. سیستئین سنتز گلوتاتیون کاهش یافته را افزایش می دهد و موجب افزایش مقدار اکسیژن شریانی می شود.
در این مطالعه Open Label Analytical Clinical Trial که بر روی 50 بیمار در بخش مراقبت های ویژه بیمارستان سینا انجام گرفت تاثیر NAC بر پارامترهای تهویه، اکسیژناسیون و بهبود وضعیت ریوی ارزیابی گردید. بیماران به طور تصادفی به دو گروه 25 نفری مورد و شاهد تقسیم شدند. در گروه مورد mg/kg150 NAC در ml100 نرمال سالین طی 20 دقیقه سپس mg/kg50 در ml100 نرمال سالین طی چهار ساعت انفوزیون گردید و سپس روزانه به مدت سه روز mg/kg50 ادامه داده شد، در هر دو گروه شاخص های تهویه و اکسیژناسیون و همودینامیک هر شش ساعت بررسی گردید.
بیماران دو گروه از نظر دموگرافیک با یکدیگر اختلاف معنی داری نداشتند میانگین SpO2 و شاخص های ABG، CX Ray و میزان مرگ و میر بیماران تفاوت معنی داری با هم نداشتند و بهترین بهبودی در بیماران ترومایی و جوان دیده شد.
در صورت تشخیص سریع آسیب حاد ریوی و شروع به موقع اقدامات درمانی درصد زیادی از بیماران بهبود خواهند یافت و NAC تاثیر چندانی در بهبودی مبتلایان ALI/ARDS در این مطالعه نداشت.

هماتوم ساب دورال مزمن یکی از شایع ترین مشکلات جراحان مغز و اعصاب است و می تواند به عوارض شدید و دائمی منجر شود. هدف از این مطالعه مشخص نمودن علائم و تظاهرات هماتوم ساب دورال مزمن و مقایسه نتایج و عوارض در بین دو گروه از بیماران که با دو روش مختلف درمان شده اند، می باشد.
در یک مطالعه مقطعی توصیفی- تحلیلی که بر روی 125 بیمار مبتلا به هماتوم ساب دورال مزمن طی سال های 84- 1379 انجام شد. 82 نفر از بیماران تحت جراحی با یک سوراخ در جمجمه و درناژ بسته و 43 نفر از بیماران با دو سوراخ و درناژ بسته قرار گرفته بودند.
از 125 بیمار 108 نفر مرد (4/86%) و 17 نفر زن (6/13%) بودند. میانگین سنی بیماران 41/16±79/65 سال بود. شایع ترین تظاهر بیماری ضعف اندام ها 98 (4/78%) مورد بود. در زمان تشخیص 88 (4/70%) نفر از بیماران چند علامت و 37 (6/29%) نفر از بیماران فقط یک علامت داشتند. 85 (68%) نفر از بیماران سابقه ضربه مغزی خفیف از جمله زمین خوردن را ذکر می نمودند. فاصله زمان بین ضربه وارده به مغز و شروع علائم 10 روز تا چهار ماه (میانگین 46 روز) بود. عود هماتوم در گروه با یک سوراخ در جمجمه پنج مورد و در گروه با دو سوراخ در جمجمه دو مورد بود. هماتوم اپیدورال فقط در گروه دو سوراخه یک مورد بود و پنوموآنسفالوس فشارنده نیز فقط در گروه دو سوراخه یک مورد بود. هماتوم ساب دورال مزمن ضایعه شایعی است و عمل جراحی آن همراه با نتایج خوبی می باشد. وضعیت عصبی نهایی بیماران عمل شده با یک سوراخ به صورت معنی داری بهتر از بیماران عمل شده با دو سوراخ بود.

در بسیاری از سرطان ها از جمله سرطان پستان، رادیاسیون به قسمتی از قلب جهت درمان تومور اولیه اجتناب ناپذیر است. هدف از انجام این مطالعه نیز بررسی فراوانی عوارض حاد و تحت حاد قلبی در بیمارانی است که به دنبال کانسر پستان چپ تحت رادیوتراپی قرار گرفته اند. در یک بررسی مقطعی، 53 بیمار مبتلا به کانسر پستان سمت چپ که پس از ماستکتومی یا لامپکتومی، در نیمه دوم سال 1384 و نیمه اول سال 1385 در مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره)، به دنبال شیمی درمانی با آنتراسیکلین ها با دوز تجمعی کمتر از mg/m2450 و اندوکسان همراه با تاکسان/ فلورویوراسیل تحت رادیوتراپی قرار گرفته بودند مورد مطالعه قرار گرفتند. در تمام بیماران پیش از آغاز رادیوتراپی الکتروکاردیوگرافی و اکوکاردیوگرافی به عمل می آمد و سپس بیمار تحت رادیوتراپی ناحیه قفسه سینه با دوز F 25 Gray/ 50 قرار می گرفتند و بعد از رادیوتراپی، سه و شش ماه بعد مجددا بیمار از نظر بروز عوارض از جمله پریکاردیال افیوژن، ضایعات دریچه ای، کاهش کسر جهشی بطن چپ، اختلالات سیستم هدایتی و برخی دیگر متغیرها بررسی می شدند. بر اساس یافته های این مطالعه در 10 بیمار (64/25%) عارضه پس از رادیوتراپی دیده شد که شایع ترین آنها به ترتیب تجمع خفیف مایع در پریکارد با هفت مورد (85/53%) و نارسایی خفیف دریچه میترال با سه مورد (08/23%) و بروز بلوک شاخه راست با دو مورد (38/15%) بود. تا پایان مدت پی گیری هیچ عارضه جدیدی مشاهده نشد. در هیچ یک از بیماران نیز تغییری در کسر جهشی بطن چپ دیده نشد.
عوارض حاد و تحت حاد قلبی در بیماران دچار کانسر پستان که تحت رادیوتراپی قرار گرفته اند جدی نبوده و از لحاظ بالینی اهمیت چندانی ندارند. بررسی بیشتر در این زمینه نیاز به مطالعات بیشتری دارد.

از آنجا که مقاومت به سفالوسپورین های با طیف گسترده در اثر اکتساب ژن های کد کننده بتالاکتامازهای وسیع الطیف در پسودوموناس آئروژینوزا در نقاط مختلف دنیا در حال افزایش است، در این مطالعه الگوی مقاومت و شیوع ژن های بتالاکتاماز OXA-10 و PER-1 در پسودوموناس آئروژینوزای جدا شده از بیماران سوختگی بررسی گردید.
تعداد یک صد ایزوله پسودوموناس آئروژینوزا، به روش شیمیایی تعیین هویت شدند. سپس الگوی مقاومت به روش DAD و شناسایی سویه های تولیدکننده بتالاکتامازهای وسیع الطیف به روش Combined Disk مورد بررسی قرار گرفتند. برای تشخیص ژن های کدکننده OXA-10 و PER-1 از روش PCR استفاده گردید.
در بین 100 ایزوله پسودوموناس آئروژینوزا مقاومت به آنتی بیوتیک های سفودوکسیم، آزترونام، سیپروفلوکساسین، اوفلوکساسین، سفتازیدیم، سفپیم، ایمی پنم، مروپنم، سفوتاکسیم، لووفلوکساسین، پیپراسیلین- تازوباکتام و سفتریاکسون به ترتیب 100، 90، 83، 92، 85، 88، 63، 66، 98، 89، 70 و 91 درصد بود. در این میان 40 سویه (40%)، ESBL مثبت تشخیص داده شدند، که از بین آنها 29 سویه (29%) از نظر ژن OXA-10 و 18 سویه (18%) از نظر ژن PER-1، مثبت بودند.
این مطالعه نشان دهنده گستردگی بالای مقاومت آنتی بیوتیکی و شیوع سویه های تولید کننده ژن های کدکننده OXA-10 و PER-1 در پسودوموناس آئروژینوزا بیماران سوختگی در ایران می باشد که لازم است ضمن اصلاح روش های رایج، نسبت به استفاده از پروتکل های درمانی مناسب تر اقدام نمود.

تعیین، جداسازی و حذف آلرژن های عامل آسم برونشیال موثرترین روش درمانی در این زمینه محسوب می گردد. اخیرا افزایش نگهداری از حیوانات خانگی موجب گشته که افراد در معرض بسیاری آنتی ژن های ناشناخته قرار بگیرند. مطالعات در این زمینه بسیار بحث انگیز می باشد نتایج برخی از مطالعات اپیدمیولوژیک بیانگر آن است که نگهداری از حیوانات باعث کاهش ریسک ابتلا به حساسیت و آسم می گردد. هدف از این تحقیق تعیین ارتباط سابقه نگهداری از حیوانات با احتمال بروز بیماری آسم است.
یک مطالعه مورد- شاهدی بر روی 300 کودک آسماتیک مراجعه کننده به مرکز طبی کودکان طی دو سال صورت گرفت و سوالاتی چون نوع و جنس حیوان خانگی، وضعیت بلوغ حیوان، مکان نگهداری از حیوان، مدت زمان و هدف نگهداری از حیوان پرسیده شد. سوالات مشابهی از 300 فرد غیر آسمی همسن و همجنس با بیماران (گروه کنترل) پرسیده و ثبت گردید و نسبت شانس (Odds Ratio) برای ابتلا به آسم در افرادی که حیوان نگهداری می کردند محاسبه گردید. نسبت شانس (OR) ابتلا به بیماری آسم در افراد دارای سابقه نگهداری از حیوانات 59/2 می باشد 21/4-60/1CI= و 001/0p<. دلیل اقتصادی مهمترین هدف در نگهداری حیوانات خانگی بوده است. اکثر حیوانات بالغ بوده و در خارج از منزل نگهداری شده اند. تفاوتی بین جنس نر و ماده مشاهده نشده است.
نگهداری از حیوانات خانگی عامل خطر مهمی در ابتلا به آسم می باشد در نتیجه به افراد مستعد ابتلا به آسم (افراد آتوپیک) توصیه می گردد که از نگهداری حیوانات اجتناب نمایند. در هر صورت انجام مطالعات بیشتر در ایران ضروری است.

درد یکی از مهمترین عوارض متعاقب جراحی است. اثربخشی و عوارض جانبی دو دوز مختلف بوپیواکائین اپیدورال، در کنترل درد پس از اعمال جراحی ارتوپدی بررسی شد. در این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی شده دو سوکور، دو گروه 42 نفری که تحت اعمال جراحی انتخابی زانو قرار گرفتند، مطالعه شدند. بیماران با استفاده از روش تصادفی کردن بلوکی به گروه اول فنتانیل با دوز mg/ml7/1 و بوپیواکائین با غلظت 125/0% و گروه دوم فنتانیل با دوز mg/ml7/1 و بوپیواکائین با غلظت 1/0% تقسیم شدند. دارو با سرعت پنج میلی لیتر در ساعت برای هر دو گروه آغاز گردید. درد بیماران با کمک معیار VAS در 6، 12، 18، 24 و 48 ساعت پس از اتمام عمل توسط فردی که از نوع مداخله اطلاع نداشت، ارزیابی شد. میزان رضایتمندی بیمار از مداخله انجام شده و عوارض و شکست روش درمانی (نیاز به افزایش حجم دارو یا تجویز ضد درد دیگر) بررسی شدند.
میزان درد پس از عمل در ساعات مختلف بین دو گروه و تغییرات درد در طی زمان معنی دار بود (هر دو 001/0p<). شدت درد در گروه اول (غلظت بالاتر بوپیواکایین) کمتر و میزان رضایتمندی پس از 48 ساعت بیشتر بود. علی رغم تفاوت در بروز عوارض، ولی از نظر آماری معنی دار نبود. شکست درمانی در گروه دوم به طور معنی داری بیشتر از گروه اول بود (9/11% در برابر 3/33% و 03/0p=).
استفاده توام فنتانیل و بوپیواکائین در فضای اپیدورال به صورت انفوزیون مداوم، موجب کنترل نسبتا مناسب درد پس از عمل می شود. غلظت های بالاتر از بوپیواکائین در ساعات اولیه موثرتر است ولی در ساعت بعدی غلظت های پایین تر نیز به همان اندازه موثرند.

بستن لوله های رحمی به روش غیر جراحی با استفاده از داروی کیناکرین، در 35 سال اخیر انجام شده و بیش از یکصد و پنجاه هزار زن در چهل کشور با این روش تحت بستن لوله ها قرار گرفته اند. با توجه به تعداد کم مطالعات مشابه که در آن بسته شدن لوله ها با سونوگرافی تایید شده باشد، در این مطالعه بر آن شدیم اسکار لوله ها و الگوی اندومتر را متعاقب به کارگیری کیناکرین و میزان تاثیر، عوارض و پذیرش را بررسی نماییم.
این کارآزمایی بالینی یک گروهی (بدون گروه کنترل) آینده نگر در مرکز تحقیقات بهداشت باروری ولیعصر وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران از اردیبهشت 1384 تا مرداد 1385 انجام شد. یک صد زن واجد شرایط تحت بستن لوله ها قرار گرفتند. سه ماه بعد سونوگرافی واژینال برای بررسی اسکار لوله ها انجام شد. با توجه به اینکه مطالعه توصیفی و مشاهده ای بوده است لذا فقط آمارهای توصیفی استخراج شد.
تمام خانم ها رضایتمند بودند و عارضه ای نداشتند. میزان حاملگی درصد سال- زن برابر با صفر بود و در حال حاضر که حدود سه سال از شروع طرح می گذرد هیچ موردی از حاملگی در گروه فوق اتفاق نیفتاده است. در بررسی با سونوگرافی واژینال ضخامت اندومتر نرمال و اسکار لوله ها قابل رویت بود.
بستن لوله ها با استفاده از کیناکرین روش مفیدی است و با توجه به ایمنی، تاثیر، پذیرش، سهولت و به صرفه بودن به عنوان روشی سرپایی به مراکز تنظیم خانواده توصیه می شود.

عفونت های بیمارستانی با افزایش مرگ و میر و مدت بستری از عمده ترین مشکلات بیماران بستری در بخش های مراقبت های ویژه نوزادان می باشد. از آنجایی که کنترل و پیشگیری موثر از این عفونت های نیازمند آگاهی کافی از اپیدمیولوژی این عفونت ها است. این مطالعه برای تعیین میزان بروز عفونت های بیمارستانی و شناسایی عوامل باکتریایی شایع ایجاد کننده در بخش مراقبت های ویژه نوزادان بیمارستان دانشگاهی قائم(عج) انجام شد.
در این مطالعه که از 1/9/83 لغایت 1/9/84 در بخش مراقبت های ویژه نوزادان بیمارستان دانشگاهی قائم(عج) مشهد، انجام گرفت 971 نوزاد بستری مورد بررسی قرارگرفتند. در این پژوهش تعاریف استاندارد عفونت های بیمارستانی مد نظر قرار داشت و از آزمون 2χ و سایر تست ها برای تحلیل آماری نتایج استفاده شد.
در این مطالعه 32 نوزاد مبتلا به عفونت بیمارستانی شناسایی گردید. استافیلوکوکوس های کوآگولاز منفی (74/34%) فراوان ترین باکتری جداشده از این بیماران بود و پس از آن کلبسیلا پنومونیه (42/31%) و برخی باسیل های گرم منفی دیگر قرار داشتند.
یافته های این مطالعه نشان می دهد عفونت های بیمارستانی در بخش مراقبت های ویژه نوزادان بیمارستان قائم شایع نمی باشد، با این وجود بایستی بر اقدامات پیشگیرانه تاکید گردد و در این بین شستشوی مناسب دست ها برای جلوگیری از بروز عفونت های بیمارستانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

لیومیوم ریه و فیستول شریانی وریدی ریه هر دو از بیماری های نادر ریه هستند. رخداد این دو در کنار هم نیز بسیار نادر می باشد. تشخیص هر دو بیماری به علت علائم کم مهم است.
معرفی بیمار: در این مقاله یک بیمار 73 ساله با فیستول شریانی وریدی ریه همراه با یک توده solid (leiomyoma) در لوب فوقانی ریه چپ معرفی می کنیم که به صورت اتفاقی کشف شده و به علت بزرگی توده و همراهی با جزء solid توسط لوبکتومی فوقانی ریه چپ درمان شد. مهمترین نکته در بیمار ما وجود همزمان فیستول شریانی وریدی و لیومیوم ریوی (توده بافت عضلانی) بوده است. وجود هر نوع ضایعه بدون علامت در ریه (مثل ندول در رادیوگرافی قفسه صدری) باید تحت بررسی قرار گیرد زیرا شروع بسیاری از بیماری های مهم ریوی بدون علامت بالینی است.